2.3 Σλόγκαν και hashtags

Το δεύτερο βήμα στον σχεδιασμό μιας καμπάνιας αλλαγής του αφηγήματος –Στήσε την καμπάνια– περιλαμβάνει οκτώ ενότητες που θα σε οδηγήσουν να βρεις μια σωστή προσέγγιση και να δημιουργήσεις τα εργαλεία της καμπάνιας σου. Σε αυτή τη σελίδα εστιάζουμε στην τρίτη ενότητα – Σλόγκαν και hashtags.

Τα εργαλεία στον παραπάνω πίνακα παρουσιάζονται κατά σειρά, στην πραγματικότητα όμως σε αυτό το βήμα πρέπει να πηγαίνεις πίσω μπρος στα διάφορα εργαλεία όσο στήνεις την καμπάνια.

Σε αυτή την τρίτη ενότητα του στησίματος, ψάχνεις μια σύντομη και αιχμηρή φράση που θα είναι πιασάρικη, ευκολομνημόνευτη και θα κινητοποιεί· με τη μορφή των hashtags, οι φράσεις αυτές προωθούν τη συζήτηση στο διαδίκτυο. Θα ασχοληθούμε εδώ με τη βασική προσέγγιση και τη διαδικασία παραγωγής τέτοιων φράσεων.

Με έμπνευση και παιχνιδιάρικη διάθεση, βρες «πιασάρικα» σλόγκαν και hashtags που θα υποστηρίζουν τα μηνύματα της καμπάνιας σου.

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ζούμε σε καιρούς που τα social media αποτελούν φορέα και κινητήριο δύναμη σε δημόσιες συζητήσεις και έχουμε μπει πια στην εποχή της «οικονομίας της προσοχής», όπου τα «σύμβολα υπερέχουν της ουσίας».1  Μολονότι αυτό μπορεί να συνιστά πρόβλημα για ένα κίνημα που θέλει να προάγει τη σύνθετη σκέψη και τη βαθύτερη κατανόηση των ζητημάτων, δυστυχώς το αγνοούμε, με αρνητικές συνέπειες. Σε αυτή τη διαδικασία στησίματος, λοιπόν, είναι πολύ χρήσιμο να σκεφτόμαστε με memes, δηλαδή εικόνες σε συνδυασμό με ένα σύντομο κείμενο που έχει μεγάλη απήχηση και δίνει εναύσματα για κουβέντα. 

Όταν ψάχνουμε σλόγκαν ή hashtags, ελπίζουμε πάντα ότι θα είναι «πιασάρικα» – θα έχουν δηλαδή κάτι το αναπάντεχο, ένα στοιχείο αιφνιδιασμού, που τα καθιστά ευκολομνημόνευτα και τους δίνει δύναμη για κινητοποίηση. Αυτό ταιριάζει απολύτως με την αρχή που ακολουθούμε, να ισορροπούμε δηλαδή ανάμεσα στη συναίνεση και τη διαφωνία σε όλα τα κομμάτια και τα εργαλεία μιας καμπάνιας. Όταν ψάχνεις να βρεις ένα σλόγκαν ή hashtag για την καμπάνια σου – πέρα από το να είναι πιασάρικο:

• προσπάθησε να ενσωματώσεις τα χαρακτηριστικά της καμπάνιας· στόχευσε κατευθείαν στο συναίσθημα (επιτρέπονται τα δάκρυα!), προκάλεσε τη διαφωνία, ξύπνα τον ακτιβισμό
• μην ξεχνάς: σύντομες και απλές φράσεις
• παίξε με τη γλώσσα
• προσπάθησε να κάνεις εντύπωση, να κινητοποιήσεις.2

Ορισμένα γνωστά σλόγκαν από καμπάνιες για θέματα πολιτικής, ενημέρωσης του κοινού, ακόμη και από εμπορικές καμπάνιες, τα οποία πετυχαίνουν μια καλή ισορροπία:

• «Change we can believe in» – Προεκλογική καμπάνια του Ομπάμα το 2008
• «Feel the Burn» – Προεκλογική καμπάνια του Sanders το 2016
• «Don’t mess with Texas!» – Διάσημη καμπάνια ενάντια στη ρύπανση στο Τέξας τη δεκαετία του ’70
• #LikeAGirl – εμπορικό hashtag ενάντια στα έμφυλα στερότυπα

Πρέπει φυσικά να προσέχεις να μην πέσεις στην παγίδα να σοκάρεις απλώς για το σοκ: τα hashtags και τα σλόγκαν σου πρέπει να υποστηρίζουν τα μηνύματα, να ακολουθούν τις αρχές και τις ηθικές αξίες της καμπάνιας σου.

Από άποψη διαδικασίας, χρήσιμη είναι η εμπειρία της δημιουργίας memes, όπου κοιτάζοντας τις βασικές εικόνες που θέλεις να χρησιμοποιήσεις στην καμπάνια σου προσπαθείς, με παιχνιδιάρικο τρόπο, να βρεις σύντομες φράσεις ή ατάκες που θα μπορούσαν να τις συνοδεύουν. Στο Narrative Change Lab προτρέπουμε τις συμμετέχουσες και τους συμμετέχοντες να αφήνουν ανοιχτή τη διαδικασία brainstorming καθ’ όλη τη διάρκεια στησίματος της καμπάνιας, π.χ. να γράφουν τις ιδέες τους σε έναν πίνακα ή google doc, να τις επεξεργάζονται και να τις αναθεωρούν με feedback από όλα τα μέλη της ομάδας. Γιατί αυτή η φοβερή στιγμή της έμπνευσης μπορεί να έρθει σε χρόνο εντελώς απρόβλεπτο, άρα έχει νόημα να μένει ανοιχτή η δημιουργική διαδικασία για αρκετό χρονικό διάστημα! Η διαδικασία αυτή μπορεί επίσης να αποδειχτεί άκρως διασκεδαστική: οι συμμετέχουσες και οι συμμετέχοντες στο Lab γέλασαν πολύ φτιάχνοντας σλόγκαν και hashtags με χιούμορ – εξάλλου το χιούμορ είναι πολύ κατάλληλο όχημα για να οδηγηθούμε σε μια πιο σοβαρή συζήτηση, αν βέβαια το κρατήσουμε στο σωστό επίπεδο!

• Ποιες σύντομες φράσεις ή σλόγκαν είναι κατάλληλες για να συνοδεύσουν τις εικόνες της καμπάνιας σου; Σκέψου πώς λειτουργούν τα memes, που συνδέουν εικόνα με κείμενο.
• Τι προσθέτει η χρήση αυτών των φράσεων στην κατεύθυνση της συναίνεσης και τι στης διαφωνίας;
• Μπορείς να βρεις ένα hashtag –ή και παραλλαγές του– για την καμπάνια σου;
• Έχεις εξασφαλίσει μια διαδικασία με την οποία θα μαζεύεις ιδέες για σλόγκαν από την ομάδα σου, καθώς και έναν τρόπο να παίρνετε τις σχετικές αποφάσεις;

<< 2.2 - 2.4 >>

• 1Narratives Initiative (2017) Towards New Gravity: Charting a course for the Narratives Initiative.
• 2Hootsuite (2017) The 15 Best Hashtag Campaigns of All Time.